A∙chik ku∙sik-o channanirang rokkomrang donga. Dingtang dingtang bostuna channanirang dingtangbea. Ia channani rokkom aro mingbewalrangba jolni kri aditarang dingtanggrika. Uni gimin iano seani, jolgipinni aganbewaloni on∙titi dingtangani dongen ine anga chanchia.
Ia channani ortorang, namen gamchata aro minggipin dake ong∙gija agannode namen knadika aro kraja. Uni gimin ia channani bewalrangko, maidakgipako maidake channa uko ong∙e agannosa knatoa aro me∙sunika. Komila rongsa innani pal komila ge∙sa innode knatoja aro ong∙ja. Adita channani bewal aro rokkomrangko ka∙mao seaha:
1. Holsa / olsa: Ian te∙rik pangoni nakatgipa bite gimiko agangopa.
2. Galsa: Ian terik holoni toksa toksa dake apsan dongrimgipa. Te∙rik baditaba gal, holsa ong∙ata.
3. Rongsa: Ian te∙rik galsao donggipako minga. Te∙rik baditaba rong, galsako ong∙ata;
Rong, ian bing∙romgipa aro tam∙binggipa bosturangkoba channa ba aganna jakkala. Jekai, ro∙ong, gue, te∙bong, te•gatchu, narang, marble rokkomari bing•romrom dakanggipako rongsa, ronggni, .. ine aganna. Ro•rokrok dakangakoba rongsa, ronggni ine agana, jekai, jal•ik rongsa...
4. Gronsa ba kopsa: Ian biteni ning•ao donggipa, bing•romangna am•a gita dakgiparangko aganna. Jekai, te•brong ning•ao donggipako kopsa ba gronsa ine aganna. Angni te•brong cha•ade kopchet ong•aha. Rasin gipokni ua chonchongipakoba gronsa grongni ine aganna.
5. Sresa / chilengsa: Ian biteni ning•ao pelgapa gita dakanggipako aganna. Jekai, komilako odrake cha•a, sreprak ba sresa-prak cha•a. Jambura ning•aonikoba sresa, sregni ine channa. Chilengsa, chilenggni ineba agannaia.
6. Groksa: Ian mingsongbate ringanio aganbata. Jekai, chiko ringato changsa mnokate ringako groksa ine aganna.
7. Ku•sa: Ian cha•anio jakomsa changsa cha•atako ku•sa ine aganna. Jekai, miko an•ching ku•sa, ku•sa dakesa cha•a.
8. Bilsa: Ian jakchi ba gol•dikchi dokon, bilsa, bilgni ine aganna. Changsa dokakon bilsa ine aganna.
9. Chamsa / kasa / bagasa / chokchimsa: Palna chamme tom•gimin ba kagimin me•surangko chamsa chamgni ine agana.
10. Changsa: Ian daka rikani, re•a doani, ba agannanio jakkala. Jekai, A•chikrang salo changgittam mi cha•a.
11. Totsa: Ian alamala bing•rongmangna am•a gita dakgipako totsa ine aganna. Jekai, a•bri aditaba ro•rongrong dakako a•bri totsa ba totgni ine aganna. Ro•ongkoba totsa totgni ine agannaia.
12. Jaksa: Ian channa man•gipa bijakrangko indake aganna. Jekai, ‘De angna pan jaksa on•atboda’. Bijakrangko kingsa, kinggni ineba channa.
13. Chapsa: Ian bijakrang baditaba king damsanko chapsa chapgni ine aganna.
14. Kingsa / patsa / kansa: Ian ganna chinnaniko agananio aganna. Jekai: Ba•ra kingsa / patsa. Chola patsa / kingsa agitcha ra•dapabo.
15. Ge•sa:
16. Damsa: Ian biapko agananio aganna. Jekai: Ma•jongongde ia bilside a•ba damgni cha•enga. Jara daka matchuba, sa•raona re•baesa dambong damdok ki•rotrota.
17. Mangsa: Ian janggi gnanggipa matburingrangko channanio agana. Jekai: Chinga matchu mangdok donga. Do•bima ma•mitra mangsa dongpagipaba marana sisrangjok.
18. Noksa / kanasa: Ian nokrangko channanio agana. Jekai: Ia bilside chingade nokbonga Christmasko cha•ataiaha. Nokrangko kanasa, kanagni ineba agana. Chingni songo nok kana sotsni donga.
19. Kansa: Ian janggi grigipa biap jitna man•gipako aganrongbata. Jekai: Da•sio re•anggipade sawasai, ritu ritu gari kanchet re•anga.
20. Pangsa: Ian bolrangko channanio aganna. Jekai: Na•songni bagannode te•brong pangbri, te•gatchu pangchet aro komila pang sotdok dongade.
21. Birasa: Ian panko chapanio birasa biragni ine aganna.
22. Badasa: Ian gue ba gue gita nanggipa biteko channanio aganna. Jekai: Aiao! Na•songni guede nangade, gue pangsa•an bada gittamprak chrapdildil nangtoka.
23. Chikasa: Ian biteko cha•anio den•giminko cha•anio agana. Jekai: De angnaba gue chikasa on•atsrang.
24. Teng•sa: Ian den•gimin be•enrangko channanio jakkala. Jekai: Wak kappa song•a da•alde, teng•sku mancha cha•atjok.
25. Bolsa / pongsa: Ian jakchi rim•e ka•na man•giparangko aganna. Jekai: Atte gongga pongsa aro atte mande pongsa ra•esa baganchina re•angaenga. Pong-ni palo bolsa, bolgni...inneba jakkalaia.
26. Koksa: Ian koko olaniko aganbata. Jekai: Gumiongde da•alde antichina gominda kokgni olangenga.
27. Palsa / Tepsa: Ian miko i•sal / e•salo tepanio channani. Jekai: Dal•drobamitingode angaba mi tepa palgittam-kode bon•aiane.
28. Sromsa: Ian bi•jakko i•salo tepanio aganna. Jekai: Da•alde sakgittamna bi•jak sromgnisan sromba•ane.
29. Gittimsa: Ian songni gittimko channanio aganna. Jekai: Sadolpara songde dal•manchaa, gittim chi•bongarang donggenkon.
30. Songsa: Ian songko channanio aganna.
31. Saksa / aksa: Ian mandeko channanio aganna.
32. Kom•sa: Ian channa man•gipa na•tikko channanio aganna.
33. Kem•sa / ma•sa: Ian ang•keko channanio aganna. E•ching aro holdirangkoba kem•sa kem•gni ine aganna. Che•engrangkoba kem•sa kem•gni ine aganna.
34. Dotsa: Ian ro•rokrok dakgipa bol ba wa•arangko aganna. Jekai: Gue dotbonga. Guekode pangsa panggni ineba chanrongbata. Wa•a dot sotbongako chilba•a, aiao, neng•gokjok. Ruti packetprakkoba ruti dotsa, dotgni...ine aganna.
35. Ja•sa: Ian am•bolko am•bol noko warekrek chappe donnanio, ja•sa, ja•gni ine aganna.
36. Ja•baksa: Ian am•bolko babilchio, chu•dap sambao donnanio aganna.
37. Sing•sa: Ian wa•singko channanio aganna. Jekai: Manima•ang na•kam datako, wa•sing sing•gittam ra•baa mijalo.
38. Chitsa: Ian mongsongbate e•sal bijak kingsaoniko chitgimin bijakko chitsa chitgni ine aganna.
39. Dolsa: Ian toktok dake tarigim manderangko dolsa dolgni ine aganna.
40. Dol•sa: Ian e•sal / i•salko baditaba king chitani ja•manno chape dol•giminko dol•sa, dol•gni...ine aganna.
41. Gong•sa: Ian tangkako channanio aganna.
42. Pelsa: Ian pelgapgap dakgiparangko agana. Ro•ongkoba pelgapakode, pelsa pelgni...ine aganna. Tangka bisrakoba pelsa pelgni ine aganna.
43. Depsa: Ian cha•aniko depe palanio aganna. Jekai: Ama angna chana depgittam antichiko bre•baa.
44. Chong•sa: Ian tok tok dakgipako channanio aganna. Jekai: Mitam wa•arang burua, wa•tibok uarang tok dake cha•a. Na•songode wa•tibok chong•bri dongade. Maikoba tom•doanioba chong•sa chong•gni ime aganna. Jekai: Dingtang dingdang, kisol miko chong•sa aro atte pangrako chong•sa danna.
45. Mottasa: Ian mi minnako rate kachimotako channanio aganna. Jekai: Abini motta gittam ratmano, angade mottasasan ratman•paaia.
46. Balsa: Ian bibalrangko channanio aganbata. Jekai: Golap pangsa•an silbe•e bibal balbonga balengade; Mi ratgiminko chilna kagiminkoba balsa, balgni...ine aganna. Mi mottako chimonge kaoan, ua kachimongako balsa balgni ine aganna.
47. Durasa: Ian mi jipgiminko donno toako durasa, duragni,...ine aganna.
48. Monsa: Ian e•ching, mi aro uandakgipa kg toanirangko monsa, mongni ine aganna.
49. Dilsa: Ian chiringrangko channanio aganna. Jekai, maniongni songode chiring dilsaniko songgimik chi ringenga.
50. Samsa: Ian ja•a jakrangko agannanio aganbewal ong•a. Jekai, Angni ja•a samsade mijaloni saenga. Ja•a jako gangipa jutta sandalrangkoban samsa samgni ine aganbewala.
51. Gilsa: Ian pelgapanggiparangko channanio aro agannanio aganna. Jekai, tin, wa•si / wa•se, dokta, puri, paratha,...uandakgiparangko channanio aganna. Dada wa•se gilchikkungko dol•e chape kae chilba•a.
52.
53.
54.
55.
...
Indake channani rokkomrang aditarang bang•kuenga. Iano segatgiminna agreba, bang•en dongkuenga....
Iako poraigiparangoni jerangan maikoba agandapna ska, ba talatdapna ska, comment•o seachi agandapanikoba katchabe•e rimchaksoa.
*** *** ***
Ia channani ortorang, namen gamchata aro minggipin dake ong∙gija agannode namen knadika aro kraja. Uni gimin ia channani bewalrangko, maidakgipako maidake channa uko ong∙e agannosa knatoa aro me∙sunika. Komila rongsa innani pal komila ge∙sa innode knatoja aro ong∙ja. Adita channani bewal aro rokkomrangko ka∙mao seaha:
1. Holsa / olsa: Ian te∙rik pangoni nakatgipa bite gimiko agangopa.
2. Galsa: Ian terik holoni toksa toksa dake apsan dongrimgipa. Te∙rik baditaba gal, holsa ong∙ata.
3. Rongsa: Ian te∙rik galsao donggipako minga. Te∙rik baditaba rong, galsako ong∙ata;
Rong, ian bing∙romgipa aro tam∙binggipa bosturangkoba channa ba aganna jakkala. Jekai, ro∙ong, gue, te∙bong, te•gatchu, narang, marble rokkomari bing•romrom dakanggipako rongsa, ronggni, .. ine aganna. Ro•rokrok dakangakoba rongsa, ronggni ine agana, jekai, jal•ik rongsa...
4. Gronsa ba kopsa: Ian biteni ning•ao donggipa, bing•romangna am•a gita dakgiparangko aganna. Jekai, te•brong ning•ao donggipako kopsa ba gronsa ine aganna. Angni te•brong cha•ade kopchet ong•aha. Rasin gipokni ua chonchongipakoba gronsa grongni ine aganna.
5. Sresa / chilengsa: Ian biteni ning•ao pelgapa gita dakanggipako aganna. Jekai, komilako odrake cha•a, sreprak ba sresa-prak cha•a. Jambura ning•aonikoba sresa, sregni ine channa. Chilengsa, chilenggni ineba agannaia.
6. Groksa: Ian mingsongbate ringanio aganbata. Jekai, chiko ringato changsa mnokate ringako groksa ine aganna.
7. Ku•sa: Ian cha•anio jakomsa changsa cha•atako ku•sa ine aganna. Jekai, miko an•ching ku•sa, ku•sa dakesa cha•a.
8. Bilsa: Ian jakchi ba gol•dikchi dokon, bilsa, bilgni ine aganna. Changsa dokakon bilsa ine aganna.
9. Chamsa / kasa / bagasa / chokchimsa: Palna chamme tom•gimin ba kagimin me•surangko chamsa chamgni ine agana.
10. Changsa: Ian daka rikani, re•a doani, ba agannanio jakkala. Jekai, A•chikrang salo changgittam mi cha•a.
11. Totsa: Ian alamala bing•rongmangna am•a gita dakgipako totsa ine aganna. Jekai, a•bri aditaba ro•rongrong dakako a•bri totsa ba totgni ine aganna. Ro•ongkoba totsa totgni ine agannaia.
12. Jaksa: Ian channa man•gipa bijakrangko indake aganna. Jekai, ‘De angna pan jaksa on•atboda’. Bijakrangko kingsa, kinggni ineba channa.
13. Chapsa: Ian bijakrang baditaba king damsanko chapsa chapgni ine aganna.
14. Kingsa / patsa / kansa: Ian ganna chinnaniko agananio aganna. Jekai: Ba•ra kingsa / patsa. Chola patsa / kingsa agitcha ra•dapabo.
15. Ge•sa:
16. Damsa: Ian biapko agananio aganna. Jekai: Ma•jongongde ia bilside a•ba damgni cha•enga. Jara daka matchuba, sa•raona re•baesa dambong damdok ki•rotrota.
17. Mangsa: Ian janggi gnanggipa matburingrangko channanio agana. Jekai: Chinga matchu mangdok donga. Do•bima ma•mitra mangsa dongpagipaba marana sisrangjok.
18. Noksa / kanasa: Ian nokrangko channanio agana. Jekai: Ia bilside chingade nokbonga Christmasko cha•ataiaha. Nokrangko kanasa, kanagni ineba agana. Chingni songo nok kana sotsni donga.
19. Kansa: Ian janggi grigipa biap jitna man•gipako aganrongbata. Jekai: Da•sio re•anggipade sawasai, ritu ritu gari kanchet re•anga.
20. Pangsa: Ian bolrangko channanio aganna. Jekai: Na•songni bagannode te•brong pangbri, te•gatchu pangchet aro komila pang sotdok dongade.
21. Birasa: Ian panko chapanio birasa biragni ine aganna.
22. Badasa: Ian gue ba gue gita nanggipa biteko channanio aganna. Jekai: Aiao! Na•songni guede nangade, gue pangsa•an bada gittamprak chrapdildil nangtoka.
23. Chikasa: Ian biteko cha•anio den•giminko cha•anio agana. Jekai: De angnaba gue chikasa on•atsrang.
24. Teng•sa: Ian den•gimin be•enrangko channanio jakkala. Jekai: Wak kappa song•a da•alde, teng•sku mancha cha•atjok.
25. Bolsa / pongsa: Ian jakchi rim•e ka•na man•giparangko aganna. Jekai: Atte gongga pongsa aro atte mande pongsa ra•esa baganchina re•angaenga. Pong-ni palo bolsa, bolgni...inneba jakkalaia.
26. Koksa: Ian koko olaniko aganbata. Jekai: Gumiongde da•alde antichina gominda kokgni olangenga.
27. Palsa / Tepsa: Ian miko i•sal / e•salo tepanio channani. Jekai: Dal•drobamitingode angaba mi tepa palgittam-kode bon•aiane.
28. Sromsa: Ian bi•jakko i•salo tepanio aganna. Jekai: Da•alde sakgittamna bi•jak sromgnisan sromba•ane.
29. Gittimsa: Ian songni gittimko channanio aganna. Jekai: Sadolpara songde dal•manchaa, gittim chi•bongarang donggenkon.
30. Songsa: Ian songko channanio aganna.
31. Saksa / aksa: Ian mandeko channanio aganna.
32. Kom•sa: Ian channa man•gipa na•tikko channanio aganna.
33. Kem•sa / ma•sa: Ian ang•keko channanio aganna. E•ching aro holdirangkoba kem•sa kem•gni ine aganna. Che•engrangkoba kem•sa kem•gni ine aganna.
34. Dotsa: Ian ro•rokrok dakgipa bol ba wa•arangko aganna. Jekai: Gue dotbonga. Guekode pangsa panggni ineba chanrongbata. Wa•a dot sotbongako chilba•a, aiao, neng•gokjok. Ruti packetprakkoba ruti dotsa, dotgni...ine aganna.
35. Ja•sa: Ian am•bolko am•bol noko warekrek chappe donnanio, ja•sa, ja•gni ine aganna.
36. Ja•baksa: Ian am•bolko babilchio, chu•dap sambao donnanio aganna.
37. Sing•sa: Ian wa•singko channanio aganna. Jekai: Manima•ang na•kam datako, wa•sing sing•gittam ra•baa mijalo.
38. Chitsa: Ian mongsongbate e•sal bijak kingsaoniko chitgimin bijakko chitsa chitgni ine aganna.
39. Dolsa: Ian toktok dake tarigim manderangko dolsa dolgni ine aganna.
40. Dol•sa: Ian e•sal / i•salko baditaba king chitani ja•manno chape dol•giminko dol•sa, dol•gni...ine aganna.
41. Gong•sa: Ian tangkako channanio aganna.
42. Pelsa: Ian pelgapgap dakgiparangko agana. Ro•ongkoba pelgapakode, pelsa pelgni...ine aganna. Tangka bisrakoba pelsa pelgni ine aganna.
43. Depsa: Ian cha•aniko depe palanio aganna. Jekai: Ama angna chana depgittam antichiko bre•baa.
44. Chong•sa: Ian tok tok dakgipako channanio aganna. Jekai: Mitam wa•arang burua, wa•tibok uarang tok dake cha•a. Na•songode wa•tibok chong•bri dongade. Maikoba tom•doanioba chong•sa chong•gni ime aganna. Jekai: Dingtang dingdang, kisol miko chong•sa aro atte pangrako chong•sa danna.
45. Mottasa: Ian mi minnako rate kachimotako channanio aganna. Jekai: Abini motta gittam ratmano, angade mottasasan ratman•paaia.
46. Balsa: Ian bibalrangko channanio aganbata. Jekai: Golap pangsa•an silbe•e bibal balbonga balengade; Mi ratgiminko chilna kagiminkoba balsa, balgni...ine aganna. Mi mottako chimonge kaoan, ua kachimongako balsa balgni ine aganna.
47. Durasa: Ian mi jipgiminko donno toako durasa, duragni,...ine aganna.
48. Monsa: Ian e•ching, mi aro uandakgipa kg toanirangko monsa, mongni ine aganna.
49. Dilsa: Ian chiringrangko channanio aganna. Jekai, maniongni songode chiring dilsaniko songgimik chi ringenga.
50. Samsa: Ian ja•a jakrangko agannanio aganbewal ong•a. Jekai, Angni ja•a samsade mijaloni saenga. Ja•a jako gangipa jutta sandalrangkoban samsa samgni ine aganbewala.
51. Gilsa: Ian pelgapanggiparangko channanio aro agannanio aganna. Jekai, tin, wa•si / wa•se, dokta, puri, paratha,...uandakgiparangko channanio aganna. Dada wa•se gilchikkungko dol•e chape kae chilba•a.
52.
53.
54.
55.
...
Indake channani rokkomrang aditarang bang•kuenga. Iano segatgiminna agreba, bang•en dongkuenga....
Iako poraigiparangoni jerangan maikoba agandapna ska, ba talatdapna ska, comment•o seachi agandapanikoba katchabe•e rimchaksoa.
*** *** ***
Minggipin A•chik ku•o segiminrang: