Popular Posts

Monday, 23 October 2017

Sarong


"Na·aba sarong kal·paama skanggo chonnengmitinggo?" Jatni mingsa nambegipa kal·paanikoba 'skanggo chonmitinggo' inesa da·oara sing·na nangskabaengaha. Sarong kal·ani aro gipin A·chik bi·sarangni rokkomari kal·aniranggan jumang gita aro golpoarigitasa ong·skaengjok. Aiaa! namen duknisajok.


.
S


Sarong: Rongbongachi chobaiengga
arong, kal·anirangoni mingsa jakchi kal·ani ong·a. Iako jaksamsachisan kal·rongbata. Ia sarong, kal·na namen nambea aro kal·na kal·tobea. Iako mongsongbate 1980 ba 1990-ni bi·sarang kal·rongbata aro dal·giminrangba gisep-gipu somoirangode kal·paronga. Bi·sarang mongsongbate a·mang to·ommao ba an·cheng gnang so·omgipa biaprango, wilwile asongbil·dake dawakwak dake ba atchong chong·chrote meliatang kusitango wekweke golpoe kal·tokrongbea.

Ia kal·aniko noko, babilchio, kasari / kachario, sa·ra-a·tilao, balim-nokkrao, andipeo aro bang·a je biapoba kal·na nambea. Uandake kal·na namnamgipa biaprangara songni aro noksamni te·brong aro kentri (/che·eng) bipang ja·tingranggoba salakim ka·sinbeani gimin, bi·sa jinma tro-tang baksa jinnonggenba kal·ronga. Indaken ia kal·aniba, songni nokni bi·sa di·sa gimikkon chetchet-chatchat damsan tom·chimongatani ong·achim. Indake jinma asongdawile, asongbil·dakke, atchonbel·bikke, warekrek tom·betbet kal·ako ninaba namen ritibingbing nitopil·achim.

Sarong-ara, mongsongbate jakni ba jakchi kal·anisan ong·a aro uko jaksamsachisan kal·rongbata. Gora sarong aro banggal sarong-ode jak samgnikoba jakkale kal·skaa. Sarong, bimungni kri ro·ongko jakkale ro·ongchin kal·ani ong·a. Bi·sarang an·tangna jakam chakna kragipa ro·ong chonnako chimongrongga. Ro·ongko nama kal·tonagipako ( /size-ko) sandienba kolamma aro man·teljaode dal·kalgipa ro·ong rong·chrakranggoniko dokpeenba tariskaa. Mitamrang rong·chrakko jakkala aro gipinrangra chiringoniko namnamma rong·chi gisim ba rong·kabokko baiani aro tam·bing tam·bing jrimdikdik kal·tobeana kolammenba donrongskaa. Indake kolamgimin ro·ongkon suale ra·ronnean kal·rongbata aro basakobasan ro·ontangtangko jakkalaia. Ro·ong kal·toako man·telja nikteljaode je ramrammari pildeng pilchok ro·ongkoba, alamala kal·na namkalako kal·galgalna sikbeako chakna chaktojaenba jakkalaia. 

Sarong-ko ripeng sakgnisakgittam aro jegita sakba asongdawileke kal·rongbata. Basakkobade mittam bi·sarang baju ripeng dongjaode saksanba kal·skae roaia. Ia kal·anio sakgipin jaja·ate kal·akna man·ja aro uni maibaka·e siakosan sengtime nirike dongaia. Sarongko, saksan sia sijana kingking saksanba dondikgija kal·aia. Basakobade, saniba kal·na saptinggipa changtingbee sininggija jarimprettange kal·jokkode sakgippin susapagiparangde aratpil·eba, gale katnaba namja inenba nimikkuakke dongpilnaba nangpilachim.

Iako dol (/team) dakeba ba saksan saksan dake kal·na man·a. Dol dake susa·anio sangma marak, gittim gittimprak, ka·ma kosak, dal·kalgipa chonkalgipa, me·a me·chik dake aro je gita namnikatang mikchaatang dol ka·e bal·ekenba a·dinggenba, susa·e an·senge chrike ka·dinge sal somoirangko re·atronga. Indake dal·a chonna p'lak kambi dudrengba·gipa gimikkon katchae tom·chimmongjoljol golpo-al·ap joljol songni gittimni manderangkoba meli-ma·gapataoba ong·atronggachim. 



Sarong kal·ani badita ming bak donga?
Sarong mongsongbatede mingbonga donga aro sarong-kosan bang·aan kal·rongbata aro ma·sibata. Uarangra:
1.     Sarong
2.     Gora sarong
3.     Jakjip ba jakkip
4.     Kotchu gora sarong aro
5.     Banggal sarong.

Ua jat-rokkom mingbonga kal·arangoni sarong-ko kal·tokbatronga jean niam ba kal·ani rokkom bang·batja. Uni ja·manora jakjip aro gora sarongkoba kal·ronga. Banggal sarong ingipakode kal·tokbrerongja aro arata inenba jegalrongtoka. Gora sarong aro banggal sarong-ode jak samgnikoba gipepode jakkale kal·a.

Niamrang:

A
nga mongsongbate skanggipani niamkosan iano janapna namnikbea jekon bang·an kal·na me·sunikbata. Jolni kri kal·ani niamrangban bang·bea aro on·ti minti dakerangba dingtanggrikal·a; indiba asolgipa niamrangde apsan dakgrikaia aro bang·
 Sarongko, ro·ong rongbongga ba rongsni-chi kal·a; basakoba changgiparang rongsku-ba jakkalskaa. Bang·an rongsni-chi kal·na namniktokbea. Rongbongga-chira agrepil·e dontonggija ru·ute kal·na man·ani gimin namniktokrongja, indiba mitamrangde rongbongggachin kal·ronggaia. Anga an·tangde rongbonggachide aratmanchaa. Rongbongga aro rongsnina niamrangde apsannangaia aro bang·ede dingtangja.

 Sarong rongsni-ni niamrangko ka·mao point-rang gnang gisik ra·atna namnikbea. Indiba skanggipa general niam-ko aganchengna. A·bachengnade namnikatang seoke sanoniba a·bachengaia. Kal·ani gimikoan ro·ongrangko jak samsanno rim·chimonge mikkangtango gochraa ba gojilwaka. Gochraani ja·mano rongsako kolamchenga aro godoe rim·sona jakkala. Banoba ro·ong chapchapa ba nangdimma donggenchimode ronggipinko il·enggatgija, nanggatgija aro mojimatgija kolammenba kal·na nangchongmota. Ronggipinko nanggaton sia ba an·tangni kal·angkuani cholko dontongge sakgippinna pakwatna nangskaa.

Gimik kal·anion kolchimongge aro jakpao jaktomchengesa gojrachenga aro chobaiani somoiomangmangsan gojrana nangja. (Gojraani ja·mano skanggipa ro·ongko kolamchenggipako ro·ong1 ine donna anga sikbea). Ro·ong1-ko godoenba a·ao donggipako kolenba ga·akatgija rim·sona nanga. (Ua gitchakchi segipakode saniba bi·sani sul sale aganna gitasa aganbone, dikdiksa wagam rammatnaro, neba ne: ''Godogipa ro·ong1-ko rim·sona man·gija ga·akgitode sia channahane''). Gojraani ja·mano, skanggipa ro·ongko kolammani ja·mano kal·ani niamrangko ka·mao sulsul on·a:
a. Sarong: Iano rongdok dongkuenggipako, rongprakprak dakenba rongprakkon kolamma; changdokna ro·ong1-ko godoenba a·aoniko ge·prak ge·prak kolammenba godogipa ro·ong1-ko rim·soa.
b. Gnirong: Iano rongdok dongkuenggipako, a·aoniko ronggniprak dakenba changgittamna kolammenba ro·ong1-ko godoenba rim·soa.
c. Gittamrong: Iano rongdok dongkuenggipako, a·aoniko ronggittamprak dakenba changgnina kolammenba ro·ong1-ko godoenba rim·soa.
d. Brirong: Iano rongdok dongkuenggipako, a·aoniko rongbri aro ronggni dakenba changgnina kolammenba ro·ong1-ko godoenba rim·soa.
e.  Bongarong: Iano rongdok dongkuenggipako, a·aoniko rongbonga aro rongsa dakenba  changgnina kolammenba  ro·ong1-ko godoenba rim·soa.
f.  Pidu: Iano, rongsni ro·ongko rim·chimonggenba, ro·ong1-ko jaksi bima aro jaksi otra gisepo rim·kepe godoenba, rongdokgipako a·ao gop done, godogipako rim·sochenga. Changsatai, rim·sogipa ro·ong1-ko godotaienba, a·ao donggipa rongdokko bik ta·rake rim·chopenba,  ga·akatgija godogipa ro·ong1-ko rim·sotaia.


g. Chobaia: Iano, rongsni gimikkon jakpao rim·chimongge on·titi godoenba bik ta·rake jakko an·pilenba jakpa janggilo sachaka ba ra·chaka. Aro badita rong jakpa janggilo bingbanggipa ro·ongko go·doenba bik dake jakpatangko an·piltaienba, jakpatango rim·kipsotaia. Ga·akatgija jakpao rim·sona man·gipakon rongprakko game-na channaba tik ka·sogimin channaniona (/ jekai kolgrik ba kolatchi-ona) channa.

          Mitamrang komibeoba jakpa janggilo ro·ong ronggittam ba rongbride man·a nangtela inenba niamrangko donna ong·jaode sia channaia. 
Indake chobaiani ja·mano sarong-oni sia sijana kingking kal·taitaia. 
           Changgipin kal·taiaona chol sokbajokkoa, mitamrangde sarongonin kal·piltaia indiba sakgipinrangara jeon siachim unonin kal·piltaina niamko donna. 

Mitamrangde sasti gnangba kal·pila: Hai, maidakgipa sastirangba dongpila ma·sie ra·angskana. Basakkobade gisikrangba sakgipini kal·ako niriktingean ba agan-ka·dinge bekbeke bel·bele rotingenba, an·tangni badiao siachim uko chanchitaitaioba gisik ra·ja aro jamangrongga. Unon darangba susapagiparanggoni ua uandakgipao siachim inenba aganrongja aro ka·sachakbruja. Haha! Indiba alamala gisik ra·kande cholko on·brua, gojilwake badiao siachim ro·ongrangni maidake dongea gitan chanchichippanade on·rongbrua. Indake, indakgipao anga sia ine chanchippenba kal·anggon maibakae siatangoni kal·dikmanja ong·ode, uanode ua sijachim ine agannenba sastina gita mitamranggara saronggonin uko kal·piltaiata. Indiba mitam niamranggode, ua wilwile kal·anio una sokbagipa cholko kal·na on·ja aro chanchichipe kal·anggiminko dondippe matu matu dakrike watatna (ba pass ka·atna) nangskaa aro changgippin chol sokbataijokkosa kal·taina man·aia. 





Game kaani aro enggani niam:

G


ame kaani niamrang kal·giparangni kri dingtang dingtang niamrang bang·bea aro dingtangmancha niamde dongrongbreja. Indiba game kaani donsogimin channani ba point-ona ong·rongbata jekai 20, 50 ba 100-o gamesa ong·a ine channa. Dol gni ong·on game kagrikna aro enggrikna altubea. Indiba dol ge·gittam ba una bate dol bang·on sako kachenggen aro sani kaako engchenggen man·dikala. Uni gimin altubatna gita sulsul wilwile jakkrachipak donggipa dolko game kajoljolchengga. Aro enganiban sulsul jakkra gita re·anggesan an·tangni kaa man·a cha·anikoba enga. 

--------------*****-------------*****------------


(Edit ka·kuenga...)

1 comment:

If there needs to be any improvement of the article or the blog itself, suggestions are always welcome from every reader.

You may also follow on my blog by clicking on the FOLLOW link on the right side.

Thank you.
----------------------------------------

Maiba namdapatna nanganirangko ku•pattina ba agandapna skani dongode, comment-o aganpa•bo. Agandapaniko pangnan katchae rimchaksoa.

Ang blog-ko follow ka•na namnikode, jakrachipak FOLLOW link-ko sikdepenba ja•rikpabo.

Mitelbea.
-----------------------------------------------------